Over paardwaardige verzorging in kuddeverband tot en met paardenhospice
Als paardeneigenaar krijgen we er vroeg of laat allemaal mee te maken, onze trouwe kameraad wordt ouder of chronisch ziek en op een dag stopt het werkzame leven van het paard. Daarmee komt een nieuw hoofdstuk in beeld, een tijdperk met andere behoeftes en de vraag is vaak hoe we dat in kunnen vullen. Want wat verandert er wanneer een paard chronisch ziek of oud is en welke specifieke verzorging vraagt dat?
Om deze vragen te beantwoorden ga ik op bezoek bij een expert op dit gebied, de Wildtshof in Uddel. Bij de Wildtshof kunnen naast de ouwetjes die gewoon een lekker plek nodig hebben om hun laatste jaren te slijten, ook paarden terecht die chronisch wat mankeren waardoor zij extra zorg en of rust nodig hebben. Het is een prachtige plek op de Veluwe waar paarden kunnen genieten van het leven in kuddeverband en zorg op maat.
Een paardwaardig leven in kuddeverband voor seniore paarden
Ik spreek met Karin Jefferson, zij is in 2008 begonnen om verzorging en onderdak aan te bieden voor oude en/of zieke paarden en inmiddels heeft ze een florerend bedrijf opgebouwd waarin maatwerk in zorg voorop staat. Vanuit haar passie en liefde voor paarden en de paardensport heeft zij haar visie gevormd; paarden moeten paard mogen zijn, kunnen leven in een goede gezondheid en met kwaliteit van leven. Deze waarden zijn het DNA van het bedrijf. Karin is zelf paraveterinair opgeleid en die kennis kwam bij het opzetten en inrichten van het bedrijf goed van pas. Zo worden alle paarden dagelijks gemonitord, en worden alle gegevens in een speciaal ontwikkelde database opgeslagen. Medicijnen, verwondingen, status van de hoeven, entingen enzovoorts is op deze manier allemaal à la minuut in te zien voor alle verzorgers.
Door de schaalgrote van het bedrijf is er altijd iemand aanwezig. Alle paarden worden elke maand gewogen, dit is een belangrijke leidraad om dealgemene gezondheid te volgen. Dat het gewicht van een paard in de seizoenen fluctueert is een gegeven maar als er daarbuiten wijzigingen zijn is het een indicatie dat het paard niet goed gaat. Een paard heeft een natuurlijk verloop in zijn gewicht, dat is voor elk paard verschillend, maar als wij zien dat daarbuiten het gewicht veranderd wordt daarop geanticipeerd. Voerschema’s kunnen zo in een vroeg stadium aangepast worden om het gewicht toch goed te houden. De paarden leven weliswaar in groepen maar door de slim ingerichte voerstraat kan dit maatwerk altijd gegeven worden. Door zo vroegtijdig te sturen wordt de conditie van het paard optimaal gehouden.
Van intake tot hospice, maatwerk blijft de leidraad
Hoe gaat dat eigenlijk zo’n intake? Als een paard nieuw binnenkomt laten we hem eerst even landen. In een afgezet stukje kan het paard even wennen aan de nieuwe plaats en back to basic. Er wordt een ATP (ademhaling, temperatuur, pols) gedaan zodat de basiswaarden van het paard in de database komt. Paarden komen soms met een koffer aan supplementen binnen, maar wij willen graag een zuiver beeld van de status van het dier. We laten zoveel mogelijk extra’s weg en gaan terug naar gras en hooi. Medicijnen door de arts voorgeschreven blijven we natuurlijk geven maar gebleken is dat het leven volgens onze structuur van rust, ruimte, de groepen, goed hooi en vers gras aangevuld met vitaminen/ mineralen als standaard, meestal al voldoende is. En door onze manier van monitoren kunnen we altijd weer tijdig eventuele tekorten vroeg signaleren en ingrijpen daarop. Als het paard geland is zoeken we een passende groep en scharen we de nieuwkomer is bij zijn kameraden. Er lopen hier momenteel zo’n 70 paarden, onderverdeelt in 4 groepen. De snelheid van bewegen is een aspect waarnaar gekeken wordt maar ook het karakter, de behoefte aan rust en het geslacht spelen mee in het maken van de keuze voor de groep waarin het paard geplaatst wordt. De laatste fase groep, we noemen ze hier de specials, leeft heel rustig. Een deel van deze paarden gaan vaak ’s nachts op stal zodat ze ook echt goed bijgevoerd kunnen worden en alleen kunnen zijn voor hun persoonlijke rust. Voor het inzetten en afstemmen van medicatie wordt nauw samengewerkt met een dierenarts, daar is dagelijks contact mee. Het is belangrijk dat de paarden comfortabel zijn, geen pijn hebben staat hierbij bovenaan onze lijst van normen en waarden. Ook is het contact met de eigenaar essentieel want uiteindelijk moet er door hen een beslissing genomen worden wanneer een leven niet langer paard-waardig is. Als het zover is beschikt de Wildtshof over een zogenaamd paardenhospice voor mens en paard, zodat de laatste fase van het paardenleven voor zowel paard als eigenaar goed en respectvol verloopt. Er zijn speciale plekken om het paard in te laten slapen en de eigenaar wordt goed vooraf geïnformeerd over alle mogelijkheden en begeleid. Deze dingen zijn zo belangrijk om uiteindelijk een mooie herinnering te behouden aan de geliefde vriend.
24 uur vrijheid en voervoorziening
De dag begint om 9 uur, de paarden worden gecheckt en de hekken gaan open. Zo kunnen de paarden van hun groepspaddock met inloopstal naar de verschillende weides. Willen ze vervolgens teruglopen om toch even beschut te staan of hooi te eten dan kennen ze de weg en is ook dat mogelijk. Zijn er paarden die wat minder gras kunnen verdragen dan sturen we daarop met beperking van het gras eten door middel van bijvoorbeeld een graasmasker, maar we doen dit zo min mogelijk want vers gras is wel heel goed voor de meeste paarden. Indien noodzakelijk is er het paddock paradijs waarbij de paarden op zandpaden lopen met hooi op verschillende plekken. Er is zoveel ruimte dat de paarden regelmatig omgeweid kunnen worden en ze niet op schrale weides hoeven te lopen. Er is daarom ook geen zandproblematiek. Het hooi wordt vanaf de verharding uit een ruif gegeten en is 24/7 beschikbaar waardoor ongewenste zandinname voorkomen wordt. Aan het einde van de dag gaan de hekken naar de weides weer dicht, de paarden lopen zelf al terug naar de paddocks en wachten hun beurt bij de voerstraat af. Ieder paard kan daar in zijn of haar tempo het speciaal afgestemde voer krijgen. De avond valt in, er branden rode lampen zodat de laatste checks zonder plotseling felle lampen uitgevoerd kunnen worden. De paarden liggen of staan en kunnen hooi eten gedurende de nacht, aan niets ontbreekt het hun. Het leven van een gepensioneerd paard is zo slecht nog niet 😊
Inmiddels heeft Karin het stokje overgedragen aan haar dochter Kelly, ook zij woont op het terrein van de Wildtshof en heeft de liefde voor paarden geërfd van haar moeder. Met dezelfde normen en waarden hoopt zij nog vele paarden te kunnen verzorgen in hun laatste levensfase.
Tekst, Isabella de Jong, Lettervermicelli.com
Foto’s, Jacolien Frens
