Op de WH merken wij dat er steeds meer mensen zijn die hun paard een fijne, goede oude dag willen bezorgen. Er is op dat gebied natuurlijk ook steeds meer mogelijk. Met de huidige (medische) kennis kunnen paarden ouder worden dan ooit tevoren.
Hoe gaat dat nou eigenlijk in zijn werk, verouderen?
Het verhaal van veroudering, is het verhaal van de onderdelen:
Bij de paarden op de WH zien we dat ouder worden onder te verdelen is in een aantal verschillende componenten.
Fysiek:
Werking van het hart, de bloedvaten en de longen.
Spijsverteringssysteem (tanden, slokdarm, maag, darmen)
Bewegingsapparaat (botten, gewrichten, spieren, pezen)
Hormoonhuishouding (bijv. werking hypofyse kan zorgen voor PPID)
Genen (maximaal bereikbare leeftijd afhankelijk van het ras) Pony’s worden over het algemeen ouder dan paarden.
Mentaal:
Hoe kijkt een paard uit zijn ogen, is het paard nog blij, is er nog levenslust? Is het voor de eigenaar nog het paard dat het altijd geweest is?
Sociaal:
Kan een paard zich nog handhaven in de groep? Wordt hij nog geaccepteerd, en voelt het paard zich zelf nog wel prettig in zijn sociale omgeving?
Zoals gezegd kan er tegenwoordig veel. Neem bijvoorbeeld de tanden en kiezen van een paard. Vroeger waren oude paarden (te) mager omdat ze door het niet goed functioneren van het gebit te weinig voedingsstoffen op konden nemen. Tegenwoordig is dit te voorkomen. Er zijn nu hele goede ruwvoervervangers beschikbaar waardoor paarden met een slecht gebit goed op gewicht kunnen blijven.
Vaak zie je ook dat de darmfunctie vermindert. Paarden nemen voedingsstoffen minder goed op door darm en/of gebitsproblemen en vermageren. In dit geval kan speciaal voer, zoals ruwvoervervangers, vaak gewichtsverlies en tekorten voor langere tijd voorkomen.
Ook in de rest van het lichaam treedt het verouderingsproces op. Er ontstaat verkalking in bloedvaten, gewrichten, de hartspier en hartkleppen en zelfs in de longen ontstaan substantiële kalkafzettingen waardoor paarden stijf worden. Paarden beginnen spiermassa en spierkracht te verliezen. Bij het ouder worden van een paard gaat een kwart tot de helft van het spiergewicht verloren. Er kan artrose ontstaan waardoor de gewrichten er knoestig en versleten uit gaan zien, het kraakbeen binnen het gewricht verkalkt. Het gewricht wordt dan minder beweeglijk en kan pijn gaan doen. De paarden op de WH krijgen goede voeding en veel beweging wat helpt om de achteruitgang van het bewegingsapparaat te vertragen, maar soms kan het zijn dat er pijnstilling of andere medicatie nodig is om het leven van een paard nog aangenaam te houden.
Het paardenlijf is een complex systeem, waarbij het bewegingsapparaat, de spijsvertering, hart en longen allemaal samenwerken om een paard goed te laten functioneren. Deze losse systemen zijn allemaal onderhevig aan veroudering en daardoor verminderd functioneren. Elk paard kan deze veranderingen voor enige tijd opvangen en compenseren. Maar er kan een moment komen dat er maar één mankement bij hoeft te komen en het hele systeem verzwakt zodanig dat het als een kaartenhuis in elkaar stort. Het verouderingsproces is een geleidelijk proces dat ondanks alle (medische en voedings) mogelijkheden niet te stoppen is. Er zit geen vast patroon in, elk paard is uniek.
Om de kwaliteit van het leven op pijl te houden willen we de paarden zoveel mogelijk vrijwaren van ziektes en gebreken en zorgen dat ze voldoende functionaliteit overhouden om aan het sociale paardenleven deel te kunnen nemen. Voor de WH houdt dit in: Monitoren, signaleren, managen, adviseren
In ons dagelijks werk gebruiken wij continue deze vier pijlers. Door de paarden goed te monitoren en in een vroeg stadium eventuele problemen te herkennen en daar waar mogelijk te behandelen, kunnen wij er voor zorgen dat de paarden bij ons op een prettige, verantwoorde manier oud worden. Veroudering hoort nou eenmaal bij het leven. Kennis over de verouderingsprocessen is voor ons erg belangrijk. Het is een natuurlijk proces en tegenhouden kunnen we het niet. Een beetje vertragen misschien wel, en in ieder geval kunnen we er voor zorgen dat de dieren die wij hier bij de WH verzorgen nog echt kunnen genieten van hun oude dag.
En als het dan zover is, begeleiden we paard en eigenaar ook in het proces van het afscheid nemen, dit is een uniek proces maar daarover meer in een volgende blog.
